Άσκηση: ένα από τα πιο αποτελεσματικά  φάρμακα κατά του καρκίνου του μαστού

Η άσκηση είναι ένα από τα πιο σημαντικά «φάρμακα» τα οποία άνθρωποι όλων των ηλικιών και ικανοτήτων μπορούν να πάρουν για την πρόληψη του καρκίνου, τη θεραπεία και τον έλεγχο της νόσου. Η άσκηση μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης πολλών καρκίνων και ανάμεσά τους βρίσκεται ο δεύτερος σε συχνότητα καρκίνος στο σύνολο των καρκίνων ανά έτος στον κόσμο, με ποσοστό 11,6%.

Είναι ο καρκίνος του μαστού, ένας  καρκίνος για τον οποίον οι αριθμοί λένε ότι η άσκηση επιβάλλεται και θα έπρεπε να συνταγογραφείται.

Καρκίνος του μαστού: τι λένε οι αριθμοί

Κάθε χρόνο διαγιγνώσκονται 2.1 εκατομμύρια νέων περιπτώσεων καρκίνου του μαστού (αυτό περίπου ισοδυναμεί με 1 στις 4 περιπτώσεις καρκίνου που διαγιγνώσκεται στις γυναίκες).  Πρόκειται για τον πιο συχνό καρκίνο στις γυναίκες, ειδικά στον Δυτικό Κόσμο, δηλαδή τις χώρες με υψηλή κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη.  

Οι κληρονομικοί και οι γενετικοί παράγοντες, (όπως το προσωπικό ή οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του μαστού ή των ωοθηκών και
κληρονομικές μεταλλάξεις σε γονίδια γενετικής προδιάθεσης), αντιπροσωπεύουν μόνο το 10% έως 15% των περιπτώσεων καρκίνου του μαστού.

Τα αυξημένα ποσοστά επίπτωσης του καρκίνου του μαστού που προαναφέρθηκαν, αποδίδονται στην αυξημένη συχνότητα γνωστών παραγόντων κινδύνου όπως είναι η εμμηνόρροια (πρώιμη ηλικία εμμηναρχής, μεταγενέστερη ηλικία στην εμμηνόπαυση), η αναπαραγωγή (καθυστερημένη ηλικία κατά την γέννηση του πρώτου παιδιού και λιγότερα παιδιά), η πρόσληψη εξωγενών ορμονών (από του στόματος αντισυλληπτικά και θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης), η διατροφή (αυξημένη σε κορεσμένο λίπος και λήψη αλκοόλ) και η παχυσαρκία. Να ληφθεί υπόψη ότι ο θηλασμός και η σωματική δραστηριότητα είναι γνωστοί προστατευτικοί παράγοντες.

Άσκηση: είναι φάρμακο, είναι δωρεάν, κάνει για όλες και όλους

Είναι γεγονός ότι υπάρχουν επαρκή και ισχυρά αποδεικτικά στοιχεία ότι η άσκηση μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού και το μέσο ποσοστό μείωσης είναι 15%.

Εκτός από τη μείωση του κινδύνου εμφάνισης καρκίνου του μαστού, τα οφέλη της άσκησης είναι ΠΟΛΛΑΠΛΑ!! Συγκεκριμένα μειώνει:

Τον κίνδυνο θανάτου από οποιαδήποτε αιτία, τον κίνδυνο θανάτου από καρδιαγγειακά νοσήματα, τον κίνδυνο εκδήλωσης εμφράγματος και εγκεφαλικού, τον κίνδυνο εμφάνισης υπέρτασης, τον κίνδυνο εκδήλωσης σακχαρώδους διαβήτη τύπου 2, τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του παχέος εντέρου, του στομάχου, του ενδομητρίου, του οισοφάγου, της ουροδόχου κύστεως, του νεφρού και του πνεύμονος.

Και βελτιώνει: τις νοητικές λειτουργίες, την υγεία των οστών, τον ύπνο, τη διάθεση… και προλαμβάνει την άνοια, τη νόσο Αλτσχάιμερ, την κατάθλιψη…

Πρόκειται λοιπόν για ένα «φάρμακο» βασισμένο στις αρχές της Ιπποκρατικής Ιατρικής, το οποίο τα κάνει όλα αυτά α-πο-δε-δειγ-μέ-να και είναι ταυτόχρονα ευχάριστο και απαλλαγμένο από ανεπιθύμητες ενέργειες!

Όφελος της άσκησης ΚΑΤΑ τη διάρκεια της θεραπείας για καρκίνο του μαστού και ΜΕΤΑ από αυτήν

Η παρακολούθηση ασθενών που ακολούθησαν ένα πρόγραμμα άσκησης υπό επίβλεψη κατά τη διάρκεια επικουρικής χημειοθεραπείας για καρκίνο του μαστού, κατέγραψε:

-βελτίωση της καρδιοαναπνευστικής ικανότητας

-καλύτερη φυσική λειτουργικότητα και μυϊκή δύναμη

-λιγότερη ναυτία, έμετο, κόπωση

-λιγότερο πόνο

-ταχύτερη επιστροφή στην εργασία (με όλα τα θετικά κοινωνικοοικονομικά επακόλουθα)

Επιπλέον, οι γυναίκες με ιστορικό καρκίνου του μαστού οι οποίες ασκούνται, έχουν 28% μικρότερη πιθανότητα θανάτου από καρκίνο του μαστού και 48% μικρότερη πιθανότητα θανάτου από οποιαδήποτε άλλη αιτία!

Άσκηση: όλες, παντού, καθημερινά

Φαίνεται λοιπόν ότι το όφελος από την άσκηση αναφορικά με τον καρκίνο του μαστού, επεκτείνεται από την πρόληψη μέχρι και μετά το πέρας της θεραπείας.

Η σωματική άσκηση θα πρέπει να είναι προσαρμοσμένη στις ικανότητες, τις προτιμήσεις αλλά και το ιατρικό ιστορικό των ασθενών ή των πρώην ασθενών (survivors). Επίσης, ΠΡΙΝ από την έναρξη οποιασδήποτε παρέμβασης θα πρέπει να λαμβάνεται η συγκατάθεση της θεραπευτικής ομάδας (χειρουργού μαστού, παθολόγου ογκολόγου, ακτινοθεραπευτή ογκολόγου και καρδιολόγου).

Σύμφωνα με τις διεθνείς συστάσεις λοιπόν, ο συνολικός χρόνος της εβδομαδιαίας δραστηριότητας πρέπει να είναι τουλάχιστον 150-300 λεπτά αεροβικής δραστηριότητας μέτριας έντασης ή 75-150 λεπτά έντονης αεροβικής δραστηριότητας. Επίσης θα πρέπει να συμπεριλαμβάνονται δύο έως τρεις συνεδρίες την εβδομάδα ασκήσεων μυϊκής ενδυνάμωσης.

Παραμείνετε σωματικά δραστήριες καθημερινά (π.χ. περπατήστε αντί να χρησιμοποιήσετε αυτοκίνητο, χορέψτε, κολυμπήστε, ασχοληθείτε με τον κήπο κλπ).  Συμβολικά αυτό θα μπορούσε να διατυπωθεί ως εξής: «για την πρόληψη του καρκίνου του μαστού δεν χρησιμοποιούμε ασανσέρ, πάμε από τις σκάλες».

Επιλέξτε μια δραστηριότητα που να σας αρέσει και αποφύγετε να κάθεστε για μεγάλα χρονικά διαστήματα.

Άσκηση: αποδεδειγμένη ευτυχία

Σύμφωνα με έρευνες των πανεπιστημίων του Yale και της Οξφόρδης η άσκηση σε κάνει πιο ευτυχή απ’ ό,τι τα χρήματα!

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Global cancer statistics 2018: GLOBOCAN estimates of incidence and mortality worldwide for 36 cancers in 185 countries CA Cancer J Clin.2018Nov;68(6):394-42

The Physical Activity Guidelines for Americans JAMA. 2018;320(19):2020-2028

American College of Sports Medicine Roundtable Report on Physical Activity, Sedentary Behavior, and Cancer Prevention and Control Med Sci Sports Exerc . 2019 Nov;51(11):2391-2402.

Effect of Low-Intensity Physical Activity and Moderate- to High-Intensity Physical Exercise During Adjuvant Chemotherapy on Physical Fitness, Fatigue, and Chemotherapy Completion Rates: Results of the PACES Randomized Clinical Trial J Clin Oncol. 2015 Jun 10;33(17):1918-27

Exercise Guidelines for Cancer Survivors: Consensus Statement from International Multidisciplinary Roundtable Med Sci Sports Exerc. 2019 Nov;51(11):2375-2390

Zhong S, Jiang T, Ma T, et al. Association between physical activity and mortality in breast cancer: a meta-analysis of cohort studies. Eur J Epidemiol. 2014;29:391-404.

NCCN Clinical Practice Guidelines in Oncology (NCCN Guidelines®)Survivorship Version 2.2020 — July 14, 2020

Association between physical exercise and mental health in 1·2 million individuals in the USA between 2011 and 2015: a cross-sectional study Lancet Psychiatry. 2018 Sep;5(9):739-746

Σταυρούλα Ντρουφάκου
Παθολόγος-Ογκολόγος
Νοσοκομείο Metropolitan