Η εξέταση Oncotype DX
Έχουμε ακούσει πολλά για την εξέταση Oncotype DX. Λίγες όμως από εμάς γνωρίζουν περισσότερες πληροφορίες για την εξέταση που αναλύει τα επίπεδα έκφρασης 21 γονιδίων σε ένα γυναικείο δείγμα καρκίνου του μαστού. Ο Χρήστος Χριστοδούλου, Παθολόγος-Ογκολόγος & η Αραβαντινού Φατώρου Ελένη, Παθολόγος-Ογκολόγος
απαντούν στις ερωτήσεις μας!
Τι είναι η εξέταση Oncotype DX;
Το Oncotype DX είναι μια διαγνωστική εξέταση που απευθύνεται σε γυναίκες ή άνδρες με αρχικού σταδίου καρκίνο του μαστού που εκφράζει ορμονικούς υποδοχείς ενώ δεν εκφράζει την πρωτεϊνη HER2. Σκοπός της εξέτασης αυτής είναι να προσδιοριστεί η πιθανότητα υποτροπής της νόσου όπως επίσης και η υποομάδα των ασθενών που έχει μεγαλύτερες πιθανότητες να επωφεληθεί από την χημειοθεραπεία.
Πώς γίνεται η εξέταση;
Η εξέταση γίνεται σε ένα μικρό κομμάτι του καρκινικού ιστού που αφαιρέθηκε κατά τη διάρκεια της αρχικής εγχείρησης (μερική ή ριζική μαστεκτομή). Ο ιστός αυτός συνήθως φυλάσσεται στο παθολογοανατομικό τμήμα του νοσοκομείου που έγινε η επέμβαση εγκλεισμένος σε κύβο παραφίνης. Το Oncotype DX εξετάζει την έκφραση 21 διαφορετικών γονιδίων στον καρκινικό ιστό του μαστού.
Ποιες ασθενείς ενδείκνυται να κάνουν την εξέταση;
Γυναίκες με πρόσφατα διαγνωσμένο πρώιμο καρκίνο μαστού, ο οποίος έχει θετικούς ορμονικούς υποδοχείς, αρνητικό cerB2 (HER2), μέγεθος όγκου μικρότερο από 5 εκατοστά και αρνητικούς λεμφαδένες. Επιπλέον, ενδείκνυται στις μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες με τα ανωτέρω χαρακτηριστικά και μέχρι 3 διηθημένους λεμφαδένες. Γίνεται έρευνα και σε άλλες υποκατηγορίες αρχικού σταδίου καρκίνου του μαστού, που όμως είναι ακόμη σε πρώιμο στάδιο και δεν συνιστάται στην κλινική πράξη.
Ποιες είναι οι προϋποθέσεις για να κάνει κάποια γυναίκα την εξέταση;
Οι προϋποθέσεις για να κάνει η γυναίκα την εξέταση είναι να έχει πρόσφατα διαγνωστεί με πρώιμο καρκίνο του μαστού ο οποίος έχει θετικούς ορμονικούς υποδοχείς, αρνητικό cerb2 με μέγεθος όγκου μικρότερο από 5 εκατοστά και αρνητικούς λεμφαδένες. Επιπλέον, η μετεμμηναπαυσική γυναίκα με τα ανωτέρω χαρακτηριστικά και επιπλέον 3 διηθημένους λεμφαδένες συνιστάται να κάνει την εξέταση.
Ποιες πληροφορίες δίνει η εξέταση Oncotype DX και με ποιο τρόπο μπορεί να βοηθήσει;
Το αποτέλεσμα του Oncotype DX περιλαμβάνει έναν αριθμό από το 0 έως το 100 που αντιπροσωπεύει την πιθανότητα υποτροπής (recurrence score). Γυναίκες με χαμηλό αποτέλεσμα στο Oncotype DX έχουν χαμηλή πιθανότητα υποτροπής στη δεκαετία και λιγότερες πιθανότητες να επωφεληθούν από χημειοθεραπεία. Στην περίπτωση αυτή ο γιατρός προτείνει μόνο ορμονοθεραπεία.
Πόσος καιρός χρειάζεται για να βγουν τα αποτελέσματα της εξέτασης;
Η εξέταση χρειάζεται συνήθως 7 έως 14 ημέρες από την παραλαβή του ιστού από το εργαστήριο που διενεργεί την εξέταση.
Πότε πρέπει να χρησιμοποιείται η εξέταση Oncotype DX;
Η εξέταση γίνεται όταν κρίνει ο γιατρός και όταν ο ασθενής έχει πρόσφατα διαγνωστεί με πρώιμο καρκίνο του μαστού και πληρεί τις προϋποθέσεις που αναφέρθηκαν παραπάνω.
Ποιο είναι το κόστος της εξέτασης αυτής;
Η εξέταση συνταγογραφείται και η συμμετοχή ανέρχεται περίπου στα 400€.
Καλύπτεται η εξέταση από κάποιον ασφαλιστικό φορέα;
Τα προηγούμενα έτη δεν καλυπτόταν από τους ασφαλιστικούς φορείς. Σήμερα όμως στην Ελλάδα η εξέταση Oncotype DX καλύπτεται από τον ΕΟΠΥΥ σε ποσοστό 80%, αλλά έχει συμμετοχή του ασφαλισμένου της τάξης των 400€.
Πού μπορώ να μάθω περισσότερα για την εξέταση Oncotype DX;
Η εξέταση Oncotype DX δεν γίνεται σε δημόσια νοσοκομεία παρά μόνο σε ιδιωτικά εργαστήρια μοριακής βιολογίας. Υπάρχουν δεδομένα με πάνω από ένα εκατομμύριο ασθενείς παγκοσμίως. Η εξέταση αυτή έχει θέση σε όλες τις κύριες κατευθυντήριες γραμμές για τη θεραπεία του πρώιμου καρκίνου του μαστού, συμπεριλαμβανομένης της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Ιατρικής Ογκολογίας (ESMO), της Αμερικανικής Εταιρείας Κλινικής Ογκολογίας (ASCO®) και του Εθνικού Ολοκληρωμένου Δικτύου για τον Καρκίνο (NCCN®) στις ΗΠΑ.
Χρήστος Χριστοδούλου
Παθολόγος Ογκολόγος
Διευθυντής Β Ογκολογικής Κλινικής
Metropolitan Hospital
Αραβαντινού Φατώρου Ελένη
Παθολόγος Ογκολόγος
Β Ογκολογική Κλινική
Metropolitan Hospital
